نقد علی آراء الدکتور السامرائی حول المعرّب والدخیل فی الفارسیة والعربیة

نویسندگان

مجید أدیب

سیّد محمد ابن الرّسول

چکیده

لقد عُرّب عبر التاریخ کثیر من الکلمات المأخوذة من الفارسیة والیونانیة وغیرهما من اللغات. إن القدامی والمعاصرین من العلماء لم یفُتهم أمر هذه المعرّبات فأشاروا إلیها، ومنهم جمهور أصحاب کتب التفاسیر والحدیث والمعجمات؛ وأن من العلماء من ألّف فی هذا الموضوع. وعدد الکتب التی ألّفت فی هذا المجال من الجوالیقی فی القرن السادس إلی إدّی شیر ثم إمام شوشتری وأخیرًا محمد التونجی فی سوریا، قد یتجاوز الخمسین، ومنها: کتاب الدخیل فی الفارسیة والعربیة والترکیة لإبراهیم السامرائی، وله فیه ملاحظات بشأن هذا الدخیل ونوع المفردات ومدلولاتها فی الفارسیة والعربیة؛ فهو یعتقد بأنّ اللغة وعاء الحضارة، ویذهب إلی أنّ العرب إذا کانوا قد أخذوا من الفارسیة مما هو محسوس مشاهد من أسماء الأدوات والآلات ونحوها، فإنّ الفرس قد أفادوا من العربیة ألفاظ الفکر والمعارف العامّة من أدب، وفنّ، وفلسفة، وما یتّصل بعامّة علوم الإسلام. فبناء علی هذا، ینکر حضارة الفرس القدیمة وثقافتهم، وبالطبع وبالتبع یرفض تأثیرهما فی الثقافة العربیة والإسلامیة. هذا الظنّ هو الذی دعانا إلی التفکیر فی موقفه تجاه الفارسیة، ومحاولة العمل علی نفیه أو التخفیف من حدّته وسطوته علی الأقلّ. فنحاول فی هذه المقالة أن نبیّن آرائه بهذا الصدد باختصار، ثمّ نعرض نقداً متواضعاً علیها.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نقد وتحلیل آراء أرکون حول کلمة الکلالة فی القرآن الکریم

یقترح محمد أرکون - باحث جزائری فی جامعة السوربون - مناهج جدیدة فی فهم وتأویل القرآن تکون بدیلة عن مناهج المفسرین المسلمین وله آراء غریبة فی بعض آیات القرآن تخالف ما أجمع علیه المسلمون ومن ضمن آراءه، تفسیره لکلمة الکلالة الوارد ذکرها فی الآیة الثانیة عشر من سورة النساء بالکنّة أی زوجة الابن، وإن المفسرین والفقهاء تعمدوا تحریفها عن هذا التأویل لأسباب اجتماعیة وبسبب إکراهات الأوضاع الاجتماعیة السائ...

متن کامل

بررسی و نقد لغوی معجم «المغرب فی ترتیب المعرب»

واژگان در هر زبانی برترین وسیله برای بیان مافی­الضمیر آدمی است. با واژه­هاست که معانی، افکار و احساسات عیان می­گردند و در کنار همه این­ها ساده­ترین ابزار ارتباطی بین انسان­ها هستند.  هرچه خطیب و سخنران در انتخاب کلمات بیشتر دقت نماید، تأثیر آن در مخاطبان افزوده خواهد شد. این مقاله، به هدف معرفی عالم لغوی ایرانی الاصل، ابوالفتح برهان الدّین ناصر بن ابی المکارم المطرّزی، پدیدآورندۀ معجم لغوی «المُغرِ...

متن کامل

بررسی و نقد لغوی معجم «المغرب فی ترتیب المعرب»

واژگان در هر زبانی برترین وسیله برای بیان مافی­الضمیر آدمی است. با واژه­هاست که معانی، افکار و احساسات عیان می­گردند و در کنار همه این­ها ساده­ترین ابزار ارتباطی بین انسان­ها هستند.  هرچه خطیب و سخنران در انتخاب کلمات بیشتر دقت نماید، تأثیر آن در مخاطبان افزوده خواهد شد. این مقاله، به هدف معرفی عالم لغوی ایرانی الاصل، ابوالفتح برهان الدّین ناصر بن ابی المکارم المطرّزی، پدیدآورندۀ معجم لغ...

متن کامل

کیفیة نقل مضامین نهج‏البلاغة إلی المجتمع (تأکیدًا علی اللُّغتین الفارسیة والعربیة)

لقد حان الوقت لکی نسلم بأن کتاب نهج‏البلاغة للإمام علی (ع) یحتل مکانة مرموقة بین شعوب العالم، خاصة الفرس بحسب مصدره الإلهی. ومما لا شک فیه أن المترجمین والشارحین الأفذاذ لعبوا دورًا هامًّا فی هذا الصدد. ومع ذلک نجد أن نهج‏البلاغة غیر معروف لمعظم الجماهیر الناطقة باللغة الفارسیة لأن مفاهیمه القیمة لم تنقل إلیهم علی أسلوب ناجح کما هو حقه. ومن أسباب ذلک أن کلام الإمام علی (ع) غنی بالمعانی، وأنه فی م...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
اللغة العربیة و آدابها

ناشر: پردیس قم دانشگاه تهران

ISSN 1735-9767

دوره 8

شماره 15 2013

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023